मुंबई किनारपट्टी वरील निळ्या लाटांचे रहस्य काय आहे ?

➤जुहू बीचसारख्या महाराष्ट्र किनारयाच्या अनेक भागात निळे समुद्राच्या भरतीची घटना पाहिली गेली. बायोल्युमिनेन्सन्समुळे ही घटना घडली जी फायटोप्लांकटन्स नावाच्या सूक्ष्म समुद्री वनस्पतींद्वारे प्रकाशाचे उत्सर्जन होते. उदा: डायनोफ्लेजेलेट्स. जीव अंतर्गत प्रथिने रासायनिक प्रतिक्रिया पासून निळा प्रकाश उद्भवू शकतो.

डायनोफ्लेजेलेट्स म्हणजे काय?

➤हा सागरी प्लॅक्टन आहे. डायनोफ्लेजेलेट्सची लोकसंख्या समुद्राच्या तपमानानुसार पाण्यात भरभराट होते. डायनोफ्लेजेलेट्स हा प्रजातींमध्ये समुद्री युकेरियोट्सचा सर्वात मोठा गट आहे. या प्रजाती प्रकाशसंश्लेषक आहेत..

बायो-ल्युमिनेसेन्स म्हणजे काय?

सूक्ष्मजीवांमधून समुद्रात दिसणार्या चमकनारया प्रकाशाला बायो-ल्युमिनेसेंस म्हणतात. बायोलिमिनेसेन्स सामान्यत: उथळ प्रजातींपेक्षा सखोल सजीवांमध्ये जास्त असते. बायोल्युमिनेन्सन्स सर्कडियन घड्याळाद्वारे नियंत्रित केला जातो आणि तो फक्त रात्रीच होतो. ल्युमिनेसेंट आणि नॉन-ल्युमिनेसेंट स्ट्रॅन्स समान प्रजातींमध्ये उद्भवू शकतात. रात्रीच्या वेळी प्रजातींची संख्या जास्त असते.मुळात, तो एक शिकारी विरोधी प्रतिसाद आहे. तसेच बायोल्युमिनेसेन्स सूक्ष्म जीवांना सहजपणे एकत्र येण्यास आणि वसाहती तयार करण्यास मदत करते.

निळ्या लाटा हानिकारक आहे का ?

सूक्ष्म जीवांचे लहान समूह हे हानिकारक नाहीत. त्यांच्या वसाहती केवळ तेव्हाच मोठ्या होतात जेव्हा नायट्रोजनची उपस्थिती जास्त असेल आणि पाण्यातील ऑक्सिजन प्रमाण कमी असेल. हे वातावरण माश्यांसाठी अत्यंत धोकादायक आहे कारण ते प्रामुख्याने ऑक्सिजनवर टिकतात. खत आणि पानी प्रक्रिया न करता समुद्रात सोडल्या ने हे घडते. म्हणून, मोठी निळा भरती बिघडत चाललेला महासागर दर्शवते.