संधी व संधीचे प्रकार -मराठी व्याकरण

➤ ❝ मराठी भाषेमध्ये शब्द तयार होण्याची जी क्रिया असते त्यावेळी एक अक्षर दुसऱ्याची जोडताना जे नियम वापरल्या जातात त्यालाच संधी असे म्हणतात. ❞

• संधी शब्दाचा मूलतः अर्थ साधने किंवा जोडने असा होतो
• मराठी व्याकरणामध्ये संधी या संकल्पनेला जास्त महत्त्व असते कारण संधी साधल्याखेरीज शब्द निर्मिती होत नाही
• संधी प्रकारामंध्ये स्वरा चा स्वराशी तसेच स्वराचा व्यजनाशी आणि व्यंजनाचा व्यंजनाशी सतत संबंध येत असतो
• संधी या प्रकारामुळ शब्दांची संपती वाढत जाते
• ज्या भाषेमध्ये शब्द निर्मिती आणि शब्द जोडणीचे संधी आणि सामासासारखे प्रकार आहेत ती समृद्ध भाषा ठरते.

संधी आणि संधीचे मुख्य तीन प्रकार

1. स्वर संधी
2. व्यंजन संधी
3. विसर्ग संधी

संधी व संधीचे प्रकार उदाहरणासहीत स्पष्टीकरण

1) स्वर संधी

➤ शब्द निर्मिती होत असताना एकमेकांशेजारी जोडलेली वर्ण जर स्वरांनी जोडलेली असतील तर त्या संधी ला स्वर संधी असे म्हणतात.

स्वर संधीचे प्रकार

अ) सजातीय स्वर संधी

:ज्या संधी मधे एकमेकांसमोर येणारे स्वर हे त्याच ह्रस्व किंवा दीर्घ स्वरूपातील असतील तर त्याला सजातीय स्वर संधी किंवा दिर्घत्व संधी असे म्हणतात..

टीप:एका वर्णाच्या जागी दुसराच वर्ण येणे ह्याला आदेश म्हणतात

आ ) गुणादेश स्वरसंधी

इ) वृद्यादेश स्वरसंधी

ई ) यनादेश स्वरसंधी

उ ) उर्वरित स्वरसंधी

व्यंजन संधी

:वाक्यातील जोडाक्षरे होताना पाहिला व्यंजन व दुसरा स्वर किंवा दोन्ही व्यंजन असतील तर त्याला व्यंजन संधी असे म्हणतात.
✪ उदा.व्यंजन + स्वर , व्यंजन + व्यंजन

व्यंजन संधी चे प्रकार

अ) प्रथम व्यंजन संधी

आ) तुतीय व्यंजन संधी

इ ) अनुनासिक संधी

ई) त व्यंजन संधी

विसर्ग संधी

:विसर्ग हे स्वरादी असतात ,विसर्ग हे स्वरानंतर येतात.
➤ पहिला वर्ण विसर्ग तर दुसरा व्यंजन किंवा स्वर असतो

विसर्ग संधीचे प्रकार

अ )विसर्ग-उकार संधी

आ) विसर्ग -र संधी

मराठीतील काही विशेष संधी संकल्पना

अ )पूर्वरूप संधी:

मराठीत कधी कधी दोन स्वर एकापुढे एक आले असता त्यातील पहिला स्वर ण बदलता तसाच राहतो व दूसरा लोप पावतो त्याला पूर्वरूप संधी असे म्हणतात.
● उदा. काही +असा = काहीसा

अ )पररूप संधी:

मराठीत कधी कधी पहिला स्वर लोप पावत व दूसरा तसाच राहतो त्याला पररूप संधी असे म्हणतात.
● उदा. घर+इ =घरी

Read Marathi Grammar Topic Wise Marathi Grammar

Download Mpsc Combine Mains Papers Mpsc Mains Marathi Papers

• ➤केंद्र सरकारने खाजगी क्लासेस साठी नवी नियमावली लागू केली आहे |GUIDELINES FOR REGULATION OF COACHING CENTER in marathi
• ➤MPSC Data leak: पेपर न फुटल्याचा दावा MPSC आयोगाने स्पष्टपणे केला आहे
• ➤MPSC hall ticket data leaked before 6 days of exam
• ➤MPSC Data leak: टेलेग्राम वर अचानक ९० हजार परीक्षार्थींचे प्रवेशपत्र झाले लिक
• ➤मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळायला हवाच , अभिजात दर्जा नेमका कसा मिळतो ?

Read More Blogs