उभयान्वयी अव्यय-मराठी व्याकरण Marathi Grammar

उभयान्वयी अव्यय
✪मराठी वाक्यामध्ये दोन वेगळी वाक्य किंवा दोन शब्द जोडनारया अव्ययाना उभयान्वयी अव्यय असे म्हणतात.
● उदा. शुभम वेबसाइट बनवतो आणि अभ्यास पण करतो.
वरील उदाहरणामध्ये 'आणि' हा उभयान्वयी अव्यय आहे.

मूलतः उभयान्वी अव्य्याचे २ प्रकार पडतात
१) प्रधान सूचक:प्रधान सूचक म्हणजे अशी वाक्य जी दोन जोडलेल्या वाक्यातील मुख्य वाक्य असते.
● उदा.मी उभा राहिलो अन पानी सुरु झाले.
वरील वाक्य मध्ये 'मी उभा राहिलो अन' हे प्रधान वाक्य आहे.
१) गौणत्व सूचक:गौणत्व सूचक म्हणजे अशी वाक्य जी दोन जोडलेल्या वाक्यातील मुख्य नसलेले वाक्य असते.
● उदा.मी उभा राहिलो अन पानी सुरु झाले.
वरील वाक्य मध्ये 'अन पाणी सुरु झाले' हे गौण वाक्य आहे.
समुच्चय बोधक:हि अव्यये पहिल्या विधानामध्ये जास्त भर घालतात म्हणजेच पहिल्या विधानाला मुख्य स्थान प्राप्प्त करुन देत्तात.
● उदा.अन,आणखी,आणि,आणिक
विकल्प बोधक:हि अव्यये दोघातिल विकल्प दाखवून देण्याचे काम करतात.
● उदा.नाहीतर,असेलतर
न्युनत्व बोधक:हि अव्यये पहिल्या वाक्यातील कमिपणा दाखवतात.
● उदा.पण,परन्तु,बाकी
परिणाम बोधक:हि अव्यये पहिल्या कृतीचा परिणाम दाखवतात.
● उदा.म्हणून,यास्तव,याकरिता
स्वरुप बोधक:हि अव्यये मघिल शब्दांचे किंवा वाक्याचे स्वरुप दाखवतात.
● उदा.म्हणजे की,म्हणून जे
कारण बोधक:हि अव्यये प्रधान व् गौण वाक्याला जोडून प्रधान वाक्याचे कारण दाखवतात .
● उदा.कारण,का,का तर
उद्देश बोधक:हि अव्यये प्रधान वाक्याचा उदेश्य दाखवतात.
● उदा.म्हणून,यास्तव,कारण
संकेत बोधक:हि वाक्य संकेत किंवा अट दाखवतात.
● उदा.जर-तर ,जरी-तरी
● उदा. शुभम वेबसाइट बनवतो आणि अभ्यास पण करतो.
वरील उदाहरणामध्ये 'आणि' हा उभयान्वयी अव्यय आहे.

✪ मराठी व्याकरनामधील उभयान्वयीअव्ययाचे प्रमुख प्रकार पुढीलप्रमाणे
मूलतः उभयान्वी अव्य्याचे २ प्रकार पडतात
१) प्रधान सूचक:प्रधान सूचक म्हणजे अशी वाक्य जी दोन जोडलेल्या वाक्यातील मुख्य वाक्य असते.
● उदा.मी उभा राहिलो अन पानी सुरु झाले.
वरील वाक्य मध्ये 'मी उभा राहिलो अन' हे प्रधान वाक्य आहे.
१) गौणत्व सूचक:गौणत्व सूचक म्हणजे अशी वाक्य जी दोन जोडलेल्या वाक्यातील मुख्य नसलेले वाक्य असते.
● उदा.मी उभा राहिलो अन पानी सुरु झाले.
वरील वाक्य मध्ये 'अन पाणी सुरु झाले' हे गौण वाक्य आहे.
✪ प्रधान सूचक वाक्याचे प्रकार पुढीलप्रमाणे
समुच्चय बोधक:हि अव्यये पहिल्या विधानामध्ये जास्त भर घालतात म्हणजेच पहिल्या विधानाला मुख्य स्थान प्राप्प्त करुन देत्तात.
● उदा.अन,आणखी,आणि,आणिक
विकल्प बोधक:हि अव्यये दोघातिल विकल्प दाखवून देण्याचे काम करतात.
● उदा.नाहीतर,असेलतर
न्युनत्व बोधक:हि अव्यये पहिल्या वाक्यातील कमिपणा दाखवतात.
● उदा.पण,परन्तु,बाकी
परिणाम बोधक:हि अव्यये पहिल्या कृतीचा परिणाम दाखवतात.
● उदा.म्हणून,यास्तव,याकरिता
✪ गौणत्व सूचक वाक्याचे प्रकार पुढीलप्रमाणे
स्वरुप बोधक:हि अव्यये मघिल शब्दांचे किंवा वाक्याचे स्वरुप दाखवतात.
● उदा.म्हणजे की,म्हणून जे
कारण बोधक:हि अव्यये प्रधान व् गौण वाक्याला जोडून प्रधान वाक्याचे कारण दाखवतात .
● उदा.कारण,का,का तर
उद्देश बोधक:हि अव्यये प्रधान वाक्याचा उदेश्य दाखवतात.
● उदा.म्हणून,यास्तव,कारण
संकेत बोधक:हि वाक्य संकेत किंवा अट दाखवतात.
● उदा.जर-तर ,जरी-तरी
Read Marathi Grammar Topic Wise Marathi Grammar
Download Mpsc Combine Mains Papers Mpsc Mains Marathi Papers
Mpsc Marathi Grammar (मराठी व्याकरण ) Book-List
MPSC group c prelims For Question Books(प्रश्नसंच )
Others Blogs Related to Mpsc Marathi Grammar
Read All MPSC blogs
Download MPSC Books pdf
Connect With Us
Subscribe Us For Updates
Submit Your Email ID And Download Current Affairs 2023 Question Bank , Free! Free! Free!