उभयान्वयी अव्यय-मराठी व्याकरण Marathi Grammar

उभयान्वयी अव्यय
✪मराठी वाक्यामध्ये दोन वेगळी वाक्य किंवा दोन शब्द जोडनारया अव्ययाना उभयान्वयी अव्यय असे म्हणतात.
● उदा. शुभम वेबसाइट बनवतो आणि अभ्यास पण करतो.
वरील उदाहरणामध्ये 'आणि' हा उभयान्वयी अव्यय आहे.

मूलतः उभयान्वी अव्य्याचे २ प्रकार पडतात
१) प्रधान सूचक:प्रधान सूचक म्हणजे अशी वाक्य जी दोन जोडलेल्या वाक्यातील मुख्य वाक्य असते.
● उदा.मी उभा राहिलो अन पानी सुरु झाले.
वरील वाक्य मध्ये 'मी उभा राहिलो अन' हे प्रधान वाक्य आहे.
१) गौणत्व सूचक:गौणत्व सूचक म्हणजे अशी वाक्य जी दोन जोडलेल्या वाक्यातील मुख्य नसलेले वाक्य असते.
● उदा.मी उभा राहिलो अन पानी सुरु झाले.
वरील वाक्य मध्ये 'अन पाणी सुरु झाले' हे गौण वाक्य आहे.
समुच्चय बोधक:हि अव्यये पहिल्या विधानामध्ये जास्त भर घालतात म्हणजेच पहिल्या विधानाला मुख्य स्थान प्राप्प्त करुन देत्तात.
● उदा.अन,आणखी,आणि,आणिक
विकल्प बोधक:हि अव्यये दोघातिल विकल्प दाखवून देण्याचे काम करतात.
● उदा.नाहीतर,असेलतर
न्युनत्व बोधक:हि अव्यये पहिल्या वाक्यातील कमिपणा दाखवतात.
● उदा.पण,परन्तु,बाकी
परिणाम बोधक:हि अव्यये पहिल्या कृतीचा परिणाम दाखवतात.
● उदा.म्हणून,यास्तव,याकरिता
स्वरुप बोधक:हि अव्यये मघिल शब्दांचे किंवा वाक्याचे स्वरुप दाखवतात.
● उदा.म्हणजे की,म्हणून जे
कारण बोधक:हि अव्यये प्रधान व् गौण वाक्याला जोडून प्रधान वाक्याचे कारण दाखवतात .
● उदा.कारण,का,का तर
उद्देश बोधक:हि अव्यये प्रधान वाक्याचा उदेश्य दाखवतात.
● उदा.म्हणून,यास्तव,कारण
संकेत बोधक:हि वाक्य संकेत किंवा अट दाखवतात.
● उदा.जर-तर ,जरी-तरी
● उदा. शुभम वेबसाइट बनवतो आणि अभ्यास पण करतो.
वरील उदाहरणामध्ये 'आणि' हा उभयान्वयी अव्यय आहे.

✪ मराठी व्याकरनामधील उभयान्वयीअव्ययाचे प्रमुख प्रकार पुढीलप्रमाणे
मूलतः उभयान्वी अव्य्याचे २ प्रकार पडतात
१) प्रधान सूचक:प्रधान सूचक म्हणजे अशी वाक्य जी दोन जोडलेल्या वाक्यातील मुख्य वाक्य असते.
● उदा.मी उभा राहिलो अन पानी सुरु झाले.
वरील वाक्य मध्ये 'मी उभा राहिलो अन' हे प्रधान वाक्य आहे.
१) गौणत्व सूचक:गौणत्व सूचक म्हणजे अशी वाक्य जी दोन जोडलेल्या वाक्यातील मुख्य नसलेले वाक्य असते.
● उदा.मी उभा राहिलो अन पानी सुरु झाले.
वरील वाक्य मध्ये 'अन पाणी सुरु झाले' हे गौण वाक्य आहे.
✪ प्रधान सूचक वाक्याचे प्रकार पुढीलप्रमाणे
समुच्चय बोधक:हि अव्यये पहिल्या विधानामध्ये जास्त भर घालतात म्हणजेच पहिल्या विधानाला मुख्य स्थान प्राप्प्त करुन देत्तात.
● उदा.अन,आणखी,आणि,आणिक
विकल्प बोधक:हि अव्यये दोघातिल विकल्प दाखवून देण्याचे काम करतात.
● उदा.नाहीतर,असेलतर
न्युनत्व बोधक:हि अव्यये पहिल्या वाक्यातील कमिपणा दाखवतात.
● उदा.पण,परन्तु,बाकी
परिणाम बोधक:हि अव्यये पहिल्या कृतीचा परिणाम दाखवतात.
● उदा.म्हणून,यास्तव,याकरिता
✪ गौणत्व सूचक वाक्याचे प्रकार पुढीलप्रमाणे
स्वरुप बोधक:हि अव्यये मघिल शब्दांचे किंवा वाक्याचे स्वरुप दाखवतात.
● उदा.म्हणजे की,म्हणून जे
कारण बोधक:हि अव्यये प्रधान व् गौण वाक्याला जोडून प्रधान वाक्याचे कारण दाखवतात .
● उदा.कारण,का,का तर
उद्देश बोधक:हि अव्यये प्रधान वाक्याचा उदेश्य दाखवतात.
● उदा.म्हणून,यास्तव,कारण
संकेत बोधक:हि वाक्य संकेत किंवा अट दाखवतात.
● उदा.जर-तर ,जरी-तरी
Read Marathi Grammar Topic Wise Marathi Grammar
Download Mpsc Combine Mains Papers Mpsc Mains Marathi Papers
Mpsc Marathi Grammar (मराठी व्याकरण ) Book-List
MPSC group c prelims For Question Books(प्रश्नसंच )
Read All MPSC blogs
Download MPSC Books pdf
Connect With Us
Subscribe Us For Updates
Submit To Get Current Affairs 2022 Question Bank for Free! Free! Free!