The Reserve Bank of India recently released the Digital Payments Index

➤ रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने नुकताच डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्स जारी केला ज्यामुळे भारतातील कॅशलेस व्यवहाराची वाढ मोजली जाऊ शकते.

➤डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्समध्ये पाच ब्रॉड पॅरामीटर्सचा समावेश आहे. या पॅरामीटर्सचे देशात डिजिटल पेमेंट्सचे प्रमाण मोजण्यासाठी भिन्न वजन आहे. डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सचे पॅरामीटर्स आणि त्यातील प्रवेश खाली खालीलप्रमाणे आहे

• देयक सक्षम: 25%
• पेमेंट इन्फ्रास्ट्रक्चर-डिमांड साइड घटकः 10%
• पेमेंट इन्फ्रास्ट्रक्चर-पुरवठा साइड घटक: १५%
• देय कामगिरी: 45%
• ग्राहक केंद्रीकरण:५%

डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सच्या पेमेंट सक्षमर्सची उप-पॅरामीटर्स कोणती आहेत? ?

➤ डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सच्या देय समर्थकांच्या उप-घटकांमध्ये इंटरनेट, मोबाइल, बँक खाते, व्यापारी आणि सहभागी यांचा समावेश आहे.

डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सच्या पेमेंट इन्फ्रास्ट्रक्चरची उप-पॅरामीटर्स कोणती?

➤ डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सच्या पेमेंट इन्फ्रास्ट्रक्चरच्या सब-पॅरामीटर्समध्ये क्रेडिट कार्ड, प्रीपेड पेमेंट इन्स्ट्रुमेंट्स, डेबिट कार्ड, पॉईंट-ऑफ-सेल टर्मिनल्स, क्विक रिस्पॉन्स कोड, स्वयंचलित टेलर मशीन यांचा समावेश आहे.

डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सच्या पेमेंट परफॉरमेंसची उप-पॅरामीटर्स कोणती आहेत??

➤डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्समध्ये पेमेंट परफॉरमन्समध्ये सर्वाधिक वजन आहे. डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सच्या पेमेंट परफॉरमेन्सचे सब पॅरामीटर्स म्हणजे पेपर क्लिअरिंग, रोख पैसे काढण्याचे नियम, ई वॉल्यूम आणि डिजिटल पेमेंटचे मूल्य, अनन्य वापरकर्ते आणि चलन चलन.

आरबीआयच्या डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सचे बेस वर्ष काय आहे?

➤रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्सचे आधार वर्ष 2018 म्हणून निश्चित केले आहे.

2019 आणि 2020 वर्षांसाठी डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्स काय होता??

➤सन 2019 साठी डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्स 153.47 होता आणि 2020 साठी अनुक्रमे 207.84 होता.

डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्स कधी जारी केला जाईल?

➤भारतीय रिझर्व्ह बँक मार्च 2021 पासून अर्ध-वार्षिक आधारावर डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्स प्रकाशित करणार आहे.

डिजिटल पेमेंट्स इंडेक्स का आवश्यक आहे?

➤भारतात डिजिटल पेमेंट्समध्ये अलीकडे डिजिटल प्लॅटफॉर्मचा अवलंब करण्यात वेगवान वाढ झाली आहे. युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (यूपीआय) नुसार डिसेंबर २०२० मध्ये ४.१६ लाख करोड चे २२३ करोड व्यवहार झाले तर नोव्हेंबर २०२० मध्ये ३.९ लाख कोटी रुपयांच्या व्यवहाराच्या तुलनेत झाले होते. हे स्पष्टपणे दाखवते की डिजिटल व्यवहारांमध्ये दिवसेंदिवस देशात वाढ होत आहे. म्हणूनच, त्याची वाढ मोजण्यासाठी आणि विकासास समर्थन देण्यासाठी संबंधित उपक्रम सुरू करणे आवश्यक आहे.

Tags: Mpsc Environment 2020 Mpsc Physics 2020 Mpsc Physics 2020 Mpsc Chemistry 2020 Mpsc All Subject Mpsc All Books Mpsc Current Affairs 2020